Македонските граѓани се малку запознаени со природните вредности

Македонските граѓани не се доволни информирани за видовите заштитени подрачја (национални паркови, споменици на природата, природни резервати, повеќенаменско подрачје) иако станува збор за природно наследство коешто претставува значајна алатка за заштита и управување со геодиверзитетот, биолошката разновидност и пределите. Најдобар показател за тоа е што помалку од половина од граѓаните (44%) знаат дека во Македонија има три национални паркови.

Ова го покажаа резултатите од истражувањето на јавното мислење за заштитените подрачја на територијата на Македонија коешто периодот февруари-март го спроведе тимот на „Дома“, со цел да се добијат релевантни податоци за информираноста и ставот на граѓаните кон овие подрачја.  По пат на телефонско јавување беа анкетирани вкупно 1.007 испитаници на возраст од 18-85 години, од урбаните и руралните предели на земјава, распределени соодветно по региони и возраст.

Сакаат природа, но не знаат што е заштитено подрачје

Според наодите од истражувањето, поголемиот дел од испитаниците (61%) дел од слободното време го поминуваат во природа барем еднаш неделно. Поголемиот процент од испитаниците се на возраст од 40 до 69 години и се од Југозападниот, Југоисточниот и Полошкиот регион. Скоро половина од испитаниците (47%) имаат хоби кое бара престој во природа.

На прашањето „Кои подрачја според вас спаѓаат во заштитени подрачја со закон?“, 57% од испитаниците ги наведуваат националните паркови како заштитени подрачја. Потоа следат природните резервати (14%), спомениците на природата (12%) и повеќенаменското подрачје Јасен (5%). Една третина од испитаниците не се изјасниле на ова прашање, а во најголем процент тоа се испитаниците кои живеат во рурални области кои не дале одговор (не знаат) кои подрачја се заштитени подрачја со закон.

Во однос на информираноста за состојбата со заштитените подрачја, резултатите покажуваат дека повеќе од половина од испитаниците (55%) се неинформирани (воопшто неинформирани и малку информирани). Повисокиот степен на неинформираност е повеќе изразен кај испитаниците од руралните региони и испитаниците на возраст 30-39 години од Источниот и Југоисточниот регион.

Потребно е зголемување на бројот на заштитени подрачја

Голем процент од испитаниците (80%) сметаат дека не се вложува доволно во заштитените подрачја. Мнозинството на испитаници (80%) смета дека е исклучително важно да се зачува биолошката разновидност.

Генерално, испитаниците се поделени за прашањето: „Кој би требало да управува со заштитените подрачја?“. Околу една третина од испитаниците (32%) сметаат дека централната власт треба да управува со заштитените подрачја, додека пак, 29% од испитаниците сметаат дека локалната власт треба да управува со овие подрачја. Околу една четвртина (23%) сметаат дека треба да има јавно-приватно партнерство по ова прашање.

Според мислењето на три четвртини од испитаниците (74%) во Македонија  нема доволно заштитени подрачја. Одговорите на прашањето за тоа дали има одредено подрачје кое треба да биде заштитено, а не е, покажуваат дека повеќе од половината од испитаниците (55%) сметаат дека има такво подрачје. Околу една петина од испитаниците кои сметаат дека одредени подрачја треба да се заштитени, споменуваат одредени градови, додека пак веднаш по нив е Шар Планина со 16%.

Рисот најпрепознатлив како национален симбол

Само 39% од испитаниците кои живеат во близина на заштитено подрачје сметаат дека мнозинството на посетители на заштитени подрачја се придружува до пропишаните правила за однесување.

Најголем дел од испитаниците сметаат дека рисот е национален симбол на природата на нашата држава. Освен рисот во значен процент спомената е моликата, како и Охрид со Охридското Езеро.

Мнозинството на испитаници (дури 95%) смета дека би требало заштитените подрачја да се дел од туристичката понуда на Македонија. Ова е најмногу изразено кај испитаниците на возраст над 70 години.