Уште од периодот на крајот на третиот век, кога христијанството започнало да навлегува на Балканот, а особено од пред 1000 години, кога за време на Самоиловото царство е создадена Охридската архиепископија, градот Охрид претставувал важно духовно средиште и еден вид епицентар на црковниот живот на овие простори. Бројните цркви, меѓу кои и некои чии фрескоживописи се од есенцијално значење за проучувањето на византиската култура, денес претставуваат значајно културно-историско наследство на Македонија, кое сведочи за нашата богата духовна, културна и просветителска историја, со каква ретко која земја може да се пофали. Легендата вели дека некогаш во Охрид имало 365 цркви, по една за секој ден во годината. Постојат и археолошки наоди, кои го потврдуваат постоењето на бројни верски објекти во минатото и кои сведочат дека овој наш туристички бисер, во одредени периоди од својата историја бил исклучително важна духовна дестинација, заради што впрочем и го добил епитетот Балкански Ерусалим.

Помеѓу бројните охридски цркви, иако не толку позната како некои други, исклучително значајно место зазема црквата Света Богородица Перивлепта, која се наоѓа на една од највисоките точки во Охрид, под Самоиловата тврдина, во непосредна близина на горната порта на градот. Подигната во 1295 година од страна на византискиот намесник Прогон Згур, зет на императорот Андроник II Палеолог, во својата речиси 730 години долга историја оваа црква имала многу важна улога во рамките на Охридската архиепископија. Нејзиното значење било особено големо откако во 15. век од страна на отоманската власт, црквите Св. Софија, која била седиште на Охридската архиепископија и Св. Пантелејмон на Плаошник, во која почивале моштите на Свети Климент, биле срушени и претворени во џамии, па Перивлепта станала седиште на архиепископијата, а во неа биле пренесени моштите на Свети Климент. Оттогаш, па се' до 2002 година, кога моштите се префрлени во новоизградената црква на Плаошник, црквата Света Богородица Перивлепта го носела името Свети Климент.

Денес Света Богородица Перивлепта претставува значаен споменик на византиската уметност од почетокот на XIV век, кој е референтен во светски рамки, и едно од најубавите црковни зданија, не само во охридскиот регион, туку и во цела Македонија. Всушност, целиот нејзин амбиент, почнувјќи од маркантната локација, преку велелепното здание на самата црква, и завршувајќи со паркот во кој доминира прекрасен дрворед со дваесетина чемпресови и неколку борови дрва, претставуваат една преубава естетска целина, примерена на исклучителната вредност на оваа црква.

Во самиот парк, веднаш до црквата, е вечниот дом на еден од нашите најзначајни литературни дејци од 19. век, Григор Прличев. Неговото почивалиште лежи во длабоката сенка на чемпресовите дрва кои како почесна стража бдеат над споменот на овој наш великан. Прличев, кој со својата првонаградена поема „Сердарот“ се здобил со епитетот Втор Хомер, го задолжил македонскиот народ и со својата ревносна борба против тогашното елинистичко влијание, како и со борбата за воведување на народниот јазик во македонските училишта. Всушност, иако ги дели временска дистанца од 10 векови, помеѓу делото на Григор Прличев и делото на Свети Климент постои една силна врска и многу заеднички допирни точки, а тоа се пред се’ просветителската дејност, учителството и описменувањето на народот, поврзаноста со Охрид, ренесансата, заштитништвото кон народот, како и фактот дека и двајцата биле апсени и прогонувани заради своето делување. И конечно, и двајцата починале и биле упокоени во Охрид.

Чемпресовите дрва, со својата грандиозност совршено се вклопуваат во амбиентот на цквата Света Богородица Перивлепта. Нивното значење како составен дел овој комплекс, веројатно била една од причините заради кои во 1967 година, од страна на тогашниот Наципнален институт за заштита на спомениците на културата, се прогласени за споменик на природата и ставени под заштита на државата. За жал, денес никој жив во Охрид ниту знае, ниту пак слушнал дека воопшто постои група чемпреси во Свети Климентова црква кои биле заштитени со закон. Ниту во институциите, ниту меѓу граѓаните.

За овие дрва денес се грижат свештениците и останатиот персонал од црквата Перивлепта, како и од Дебарско – Кичевската епархија, чие седиште се наоѓа во дворот. За волја на вистината, треба да се каже дека дрвата се во добра состојба, како и тоа дека целиот амбиент е беспрекорно уреден, а во раните утрински часови, кога сè уште нема посетители, исклучително пријатен и неверојатно мирен.

Составен дел од амбиентот на црквата се и неколкуте верверици, кои своето живеалиште го пронашле токму меѓу овие зимзелени стебла, и кои безгрижно движејќи се низ просторот укажуваат на тоа дека тука природата и вековните градби се стопиле во една хармонична целина.

Сепак, раководејќи се од своите вродени инстикти, одвреме – невреме застануваат да проверат дали натрапникот кој уште рано наутро го ремети мирот на нивниот дом, е добрнамерен или не.

Чемпресите во црквата Св. Богородица Перивлепта се од видот Cupressus sempervirens. Овој вид ширум светот е познат како медитерански чемпрес, а на нашите простори е препознаен под називот обичен чемпрес. Првите чемпреси од овој вид во Охрид се донесени од Далмација, во 1949 година, а некаде од тој период датираат и чемпресите во црквата. Растат и преку 30 метри во височина, имаат импозантен хабитус и вообичаено се дел од хортикултурното уредување на многу паркови ширум светот.

На нашите простори се застапени два вариетети на обичниот чемпрес, пирамидален (во народот познат и како машки чемпрес) и хоризонтален (женски). Додека кај женскиот чемпрес гранките растат во хоризонтала и хабитусот му е порастресит, кај пирамидалниот гранките се испреплетени како мрежа и растат збиени околу стеблото. Во дворот на црквата Перивлепта се посадени чемпреси од двата вариетети, при што и едните и другите го облагородуваат амбиентот на свој уникатен начин.

Чемпресите во црквата Св. Богородица Перивлепта се несомнено вредни дрва. Покрај својата природна вредност, овие примероци имаат и големо естетско и амбиентално значење, бидејќи облагородуваат простор во кој е сместен исклучителен сегмент од културно-историското наследство на Македонија. Обичниот чемпрес вообичаено достигнува старост од 100 – 150 години, но не е редок случај кога живее и по 200 – 400 години. Со соодветен мониторинг и грижа од страна на стручни лица, веројатно и животот на овие чемпреси би можел значително да се продолжи. Но, за тоа е потребно чувство и ангажман од страна на соодветните институции.